Ramazan Akbaş

Ramazan Akbaş kimdir kısaca sizden öğrenebilir miyiz ?

1987 yılında Bayburt’ta dünyaya geldim. 1993’te eğitim öğretim hayatına başladım. İlk orta ve lise öğrenimini Kocaeli/Gebze’de tamamladım. Lisans öğrenimine 2006 tarihinde Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tarih bölümünde başladım. 2010’da buradan  mezun oldum. 2012 de aynı üniversitede Yüksek Lisans öğrenimine başladım. 2018 yılında yüksek lisans öğrenimini tamamladım. Halen Necmettin Erbakan Üniversitesi Tarih bölümünde Doktora öğrenimine devam etmekteyim.  2019 tarihinde Bayburt’un Kop Savunmasından Kurtuluşa kadar geçen dönemi anlatan Kop Savunmasından Kurtuluşa adlı eseri kaleme aldım. Bu eser 21 Şubat 2020 tarihinde yayınlandı. Bundan sonra Bayburt’ta görev yapan Rus hemşirelerinden Tatyana Karamelinin hatıratını Osmanlı Türkçesinden günümüz Türkçesine transkript ederek ve Ermeni zulmüne şahit olanların hatıralarını da ilave ederek yayına hazırladığım  Hatıralarla Ermeni Zulmü adlı bu eser. 2021 yılında yayınlanmıştır

İlk kitabınız “Kop Savunması’ndan Kurtuluş’a” kitabınızı  nasıl karar verdiniz?

Tarihimiz boyunca önemli savunmalar yapılmıştır. Kanije Savunması, Plevne Savunması, Medine Savunması vb. Bu savunmalar içinde adı diğerleri kadar bilinmeyen, ancak çok önemli olan, Mareşal Fevzi Çakmak Paşanın değerlendirmesiyle tarihe Başarılı olmuş  Plevne olarak geçen Kop Savunmasının daha çok bilinmesi gerektiğini düşünerek  eseri kalemi almaya karar verdim.

Bayburt’un kurtuluşu ile ilgili bize kısaca neler anlatmak istersiniz?

Bayburt tarih boyunca önemli olayların yaşandığı bir yer olmuştur. 1828-29 Osman Ulus Savaşı'nda işgal edilmiş, 1878 93 Harbinde cepheye destek vermiş, birinci Dünya Savaşında Rus ve Ermeni işgaline şehit olmuş kadim bir şehirdir. Bu kadim şehir Birinci Dünya Savaşında adına yakışır savunmanın yapıldığı şehir olmuştur. Bayburt 17 ay Rus isgalinde kalmıştır. 1917 Rus ihtilâli neticesinde Ruslar şehri terk etmiş ve yerlerine çeteci Ermenileri bırakmıştır. Çete başı Arşak idaresinde çeteci Ermeniler şehirde kalan masum Bayburt halkına zulmederek onları katletmiştir. Katliam haberlerinin gelmesi  ileri harekat yapılmasını gerektirmiştir. Yapılan hazırlıkların ardından 12 Şubatta Kazım Karabekir komutasındaki birlikler İleri Harekat’a başlamışlardır. Şubatın 21’inde Türk birlikleri şehre tam hakim olmuş  ve Ermeni  çeteciler Bayburt’u terk etmiş ve kurtuluş  gerçekleşmiştir.

Fevzi Çakmak Paşa kop savunması zamanında hangi görevdeydi ?

Mart 916 tarihinde Fevzi Çakmak Paşa İstanbul'dan hareket ederek Kafkas Cephesi’ne ulaşmıştır. Burada kolordu komutanı olarak görev yaparak Kop Savunmasını sevk ve idare etmiştir. Fevzi çakmak Paşa'nın karargahı Bayburt'ta Ozulu Ethem Efendi’nin konağıdır.

Deli Halit son zamanlarda çok duyar olduk, kimdir Deli Halit paşa ve kop savunmasındaki etkisi nedir?

Kafkas Cephesinde önde gelen komutanlardan biri de Halit Paşa’dır.  Halit Paşa İstanbul’da dünyaya gelmiştir.  Çeşitli görevlerden sonra 1916’da Kafkas Cephesinde Kop Savunmasında Çoruh Müfrezesi Komutanlığı yapmıştır. Emrindeki birliklerle Ruslara karşı amansız bir savunma yapmıştır. Askerlerinin çok sevdiği ve savaş meydanında mermi sağanağı altında çekinmeden  yürüyen Halit Paşa’ya kahramanlığı ve gözüpekliğinden dolayı ‘’ Deli’’ lakabı verilmiştir. Cephede atlarıyla çok hızlı hareket etmesiyle de meşhur olan Halit Paşa için hatıratlarda Rusların  ‘’ Bu Türklerin kaç Halit Paşa’sı var dedirtmiştir.

Bayburtlular Kop ve Kurtuluş konusunda yeterince bilgi sahibi mi? Ve bu konuda neler yapılabilir?

Kıymetli  hemşehrilerim Kop Savunması hakkında bilgi sahibidir. 21 Şubat Kurtuluş Programlarında Kop şehitliğinin ziyaret edilmesi ve bu savunmanın Ulusal haber kanallarında haber olarak yayınlanması da buna etkendir. Birinci Dünya Savaşında Kafkas Cephesinin seyrini değiştiren ve sonraki döneme önemli etkileri görülen bu savunmanın Ulusal mecrada daha çok tanıtılması  ve böylelikle bu büyük savunmanın Ulusal çapta Necip Milletimiz tarafından bilinmesi gerekmektedir. Bunun için gerekli çaışmaların yapılması Valiliğimiz, Üniversitemiz, kültür Müdürlüğümüzün ortaklaşa düzenleyeceği Ulusal Sempozyumlar düzenlenmeli. Basın yayın organlarıyla tanıtımlar yapılması Milletimizin Kop Şehitlik alanını ziyaret etmesi sağlanmalı.

İkinci. kitabınız Rus hemşire Tatyana Karameli “Hatıralarla Ermeni Zulmü” kitabınız konusunda bilgi verir misiniz?

1917 Bolşevik İhtilalı sonucunda Ruslar askeri birliklerini bölgeden çekmeye mecbur oldu. Ruslar yerlerine Ermeni çetecileri bıraktı.  Ermeni çeteciler şehirde bulunan masum halka genç yaşlı erkek kadın demeneden zulm ve işkence etmişlerdir. Rusya’da eğitim alan ve emirleri Erzincan’da bulunan Atranik’ten alan Arşak ve çetesi Bayburt ve köylerinde halkı katletmeye başladı. Bu zulum, işkence ve katlaimlara şahit olanlardan biri de Rus hemşiresi ve Moskova Tıp Fakültesi öğrencisi Tatyana Karameli’dir. Tatyana Karameli Bayburt’ta Yetimhane müdirelik görevini yaptığı sırada bu katliamlara şahit olmuş ve daha sonra yazmış olduğu hatıratında Ermeni çetecilerin yaptığı işkence ve katliamlardan ayrıntılı olarak bahsetmiştir. Osmanlı arşivinde nüshaları bulunan bu hatıratı Osmanlı Türkçesinden günümüz Türkçesine transkript ettik.  Bununla birlikte bu hatırata Bayburt Belediye Başkanının1921 tarihli raporunu ilave ettik. Ermeni zulmüne maruz kalanların hatıratlarını çocukları ve torunlarının anlatımlarına da eserimizde yer verdik. Böylece eserimiz tamamlandı.

Hemşehirlerimiz kitaplarınıza nerelerden ulaşabilir bilgi verebilir misiniz?

Eserlerimiz internet üzerinden kitap satış sitelerinde mevcuttur. Kıymetli hemşehrilerimizkitapları bu  sitelerden temin edilebilirler.

Son olarak neler söylemek istersiniz?

Bayburt tarihini kültürünü folklorunu ve ilimizin değerlerini tanıtmakta göstermiş olduğunuz emek ve gayretleriniz takdire şayan. Bir Bayburtlu olarak çalışmalarınızı ilgiyle takip ediyor ve başarılar diliyorum....